Najnowsza aktualizacja systemu SowaSQL Premium przynosi dwie zmiany w katalogu OPAC.
Pierwsza dotyczy sposobu prezentacji opisów bibliograficznych. Wzbogacono je o nowe pola stanowiące oddzielne punkty dostępu do rekordu. Druga zmiana dotyczy utworzenia nowego filtru w wynikach wyszukiwania w OPAC, który odpowiada za przedstawienie zasobu biblioteki i zborów z zewnętrznych źródeł.
Opis w katalogu OPAC zyskał pola kontrolowane przez Deskryptory BN. Pola te są odsyłaczami do innych opisów dokumentów w katalogu. Prezentowane są w formie hipertekstowej. Wybranie deskryptora powoduje zaznaczenie odpowiedniego filtru w grupie faset i prezentację opisów zawierających wskazaną wartość. Możliwe jest przypięcie filtru, który będzie „podróżował” za użytkownikiem i wpływał na dalsze wyniki wyszukiwania. W opisie rekordu, dostępne są takie pola jak: „Autor”, „Forma i typ”, „Odbiorca”, „Przynależność kulturowa”, „Temat”, „Gatunek” oraz „Dziedzina i ujęcie”.
Jakie korzyści przynosi ta zmiana?
Dzięki prezentacji (indeksowanych) pól w katalogu, użytkownik ma większe możliwości wyszukiwania, zawężania wyników wyszukiwania i rozróżniania informacji bibliograficznych. W pełni wykorzystuje narzędzia dostępne w katalogu internetowym biblioteki.
Druga zmiana ważna jest dla tych bibliotek, które zintegrowały zbiory elektroniczne pochodzące ze źródeł zewnętrznych.
Dla rozróżnienia zbiorów „własnych” i subskrybowanych przez bibliotekę stworzono nową fasetę „Źródło opisu”. Użytkownik wybierając w niej odpowiednią grupę zbiorów ma możliwość zawężenia wyszukiwania do zbiorów fizycznych lub e-booków.
Zmiany w katalogach OPAC są dostępne dla wszystkich bibliotek, które korzystają ze zintegrowanego programu klienta systemu bibliotecznego SowaSQL Premium.
1 czerwca 2022 r. udostępniono aplikację mobilną Sowa MOBI. Została ona stworzona przez zespół programistów z firmy Sokrates-software dla bibliotek użytkujących system SowaSQL Premium.
Sowa MOBI umożliwia czytelnikom bibliotek korzystanie z katalogu oraz ze swojego konta czytelnika biblioteki za pomocą mobilnego urządzenia (smartfon, tablet). Aplikację można pobrać ze sklepu internetowego Google Play (dla systemu Android) oraz z App Store (dla systemu iOS).
Katalog biblioteki
Aplikacja mobilna po zainstalowaniu na smartfonie, pozwala każdemu niezalogowanemu użytkownikowi (w tzw. trybie anonimowym) na przeglądanie katalogu i inteligentne wyszukiwanie proste lub zaawansowane za pomocą atrybutów tj. tytuł, autor, temat, forma i typ, gatunek. Widoczne są również statusy dostępności książek oraz innych zbiorów katalogowych. Dla zainteresowanych możliwe jest też przeglądanie kolekcji tematycznych, tworzonych przez biblioteki, np., Nowości wydawnicze, Duży druk itp.
Zalogowany użytkownik, po zainstalowaniu aplikacji i zarejestrowaniu się w danej bibliotece, dodatkowo zyskuje możliwości: zamawiania, rezerwowania, wypożyczania i prolongowania udostępnionych do wypożyczania zbiorów bibliotecznych. Ponadto ma wgląd w historię swoich wypożyczeń i stan rozliczeń z biblioteką. Aplikacja oferuje dostęp do numeru i kodu karty czytelnika, który może pokazać w bibliotece lub wykorzystać w jej urządzeniach samoobsługowych, np. książkomacie. Może też edytować niektóre dane w swoim profilu. Zalogowany użytkownik będzie informowany na swoim smartfonie o zmianach stanu zamówień zbiorów za pomocą powiadomień PUSH.
Po zainstalowaniu aplikacji Sowa MOBI powiadomienia PUSH będą od razu aktywne i będą informowały m.in. o nadchodzących terminach zwrotów wypożyczonych materiałów lub ich przekroczeniu.
Aplikacja mobilna Sowa MOBI
Aplikacja Mobilna wykorzystuje geolokalizację dostarczaną za pomocą Google Maps, dzięki której system zawsze wskaże czytelnikowi najbliższą wypożyczalnię, a jeśli jest zapisany do wielu bibliotek, to swobodnie może przełączać się między kontami w aplikacji.
Rejestracja i logowanie
Sowa MOBI umożliwia zarejestrowanie oraz zalogowanie się czytelnika. Dzięki temu użytkownik zyskuje dodatkowe, powyżej opisane, funkcje w aplikacji związane z dostępem do swojego konta czytelniczego.
Rejestracja nowego czytelnika w aplikacji dokonuje się poprzez elektroniczne wysłanie do systemu bibliotecznego danych niezbędnych do założenia konta czytelnika. W tym celu użytkownik musi wybrać opcję „Zarejestruj się”, a następnie wybrać właściwą bibliotekę, podać adres e-mail oraz ustanowić hasło. Na wskazany adres e-mail przesłane zostanie potwierdzenie z kodem cyfrowym niezbędnym do wpisania w aplikacji mobilnej. Ponadto, w zależności od biblioteki, wymagane może być podanie przez użytkownika informacji tj.: imię i nazwisko, data urodzenia, płeć, adres zamieszkania i do korespondencji, numer telefonu. Proces rejestracji wymaga jednak potwierdzenia tożsamości czytelnika przez pracownika biblioteki na miejscu w jej siedzibie.
Aplikacja mobilna Sowa MOBI
Użytkownik, który jest już zapisany w bibliotece (posiada konto czytelnika w systemie bibliotecznym) i chce korzystać z Sowa MOBI, może zalogować się do aplikacji mobilnej podając ten sam adres e-mail i hasło jak do posiadanego konta w OPAC.
Bezpieczeństwo i interoperacyjność
Sowa MOBI na bieżąco komunikuje się z zainstalowanym w bibliotece systemem bibliotecznym SowaSQL Premium, który łącząc się z bazą danych biblioteki spełnienia niezbędne wymagania w zakresie bezpieczeństwa i wymogów prawnych. Dzięki temu zalogowany czytelnik ma dostęp do zawsze aktualnego stanu dostępności zbiorów bibliotecznych i jest na bieżąco informowany o książkach, którymi jest zainteresowany.
Aplikacja czytelnika Sowa MOBI jest darmowa*, przeznaczona dla czytelników bibliotek publicznych użytkujących system biblioteczny Sowa (SowaSQL Premium), które wyraziły zgodę na dostęp do swoich usług za pośrednictwem aplikacji mobilnej.
*) aplikacja zawiera reklamy. Istnieje wersja odpłatna związana z wyłączeniem reklam dla czytelników danej biblioteki.
Najnowsza aktualizacja katalogu OPAC systemu SowaSQL Premium przynosi interesującą funkcjonalność dla rodziców i opiekunów prawnych. Mogą oni w pełni nadzorować konta swoich dzieci przez internet i mieć wgląd w wypożyczone i oczekujące na odbiór książki, terminy zwrotu, rozliczenia itd.
W programie Wypożyczalni klienta zintegrowanego systemu SowaSQL, w edycji danych czytelnika (Popraw), dostępna jest sekcja zawierająca formularz (Powiązane osoby). Bibliotekarz, na prośbę rodzica lub opiekuna prawnego, wskazuje na koncie podopiecznego (dziecka) – konto główne (opiekuna lub osobę upoważnioną), określa rodzaj relacji oraz (opcjonalnie) stopień pokrewieństwa.
Konto główne czytelnika w OPAC.
Formularz na koncie czytelnika w programie Wypożyczalni systemu SowaSQL.
Dzięki temu, czytelnik zapisany w bibliotece, którego wskazano jako opiekuna prawnego (poręczyciela) innego czytelnika, ma możliwość przełączenia konta w tryb zarządzania kontami podrzędnymi. Żółty pasek na górze strony rodzica/opiekuna będzie informował , że korzysta on z katalogu on-line w imieniu osoby trzeciej. Ikonka w prawym górnym rogu pozwoli wrócić na swoje własne konto.
Konto podrzędne czytelnika w OPAC.
Uwaga! Powiązanie podrzędnego konta czytelnika z kontem głównym dokonywane jest przez bibliotekarza. Funkcjonalność można przetestować m.in. w katalogu OPAC w wersji DEMO.
Katalog OPAC systemu bibliotecznego SowaSQL Premium został rozbudowany o funkcjonalność umożliwiającą czytelnikowi wyszukanie zbiorów w historii swoich wypożyczeń. Dzięki temu rozwiązaniu, czytelnik posiadający konto biblioteczne może sprawdzić w katalogu OPAC, m.in. czy dany tytuł był już wcześniej przez niego wypożyczony.
Skorzystanie z funkcji jest możliwe po zalogowaniu w OPAC i wybraniu ikonki „czytelnika”, umieszczonej pod oknem wyszukiwawczym. Po jej kliknięciu, system zmienia tryb wyszukiwania w całym katalogu na tryb wyszukiwania w historii wypożyczeń. W tym trybie ikonka “czytelnika” jest zielona i widoczny jest komunikat „Wyniki wyszukiwania są ograniczone do Twojej historii wypożyczeń”.
Tryb wyszukiwania w historii wypożyczeń w katalogu
Ponowne kliknięcie w ikonkę „czytelnika” przywraca tryb wyszukiwania w całym katalogu. Ikonka wówczas zmienia kolor na “szary”.
Ponadto, każdy zalogowany czytelnik w katalogu OPAC systemu SowaSQL Premium, ma dostęp do statusów egzemplarzy informujących, czy: • wypożyczał wcześniej egzemplarz tej pozycji
• ma obecnie wypożyczony egzemplarz tej pozycji
• oczekuje na dostępność egzemplarza tej pozycji
• egzemplarz tej pozycji jest już gotowy do odbioru
Po zalogowaniu w OPAC, na koncie czytelnika, przy opisie egzemplarza każdego dokumentu wyświetlana jest ikonka z odpowiednią informacją tekstową, w tzw. dymku.
Włączenie trybu wyszukiwania w historii wypożyczeń oraz statusów egzemplarzy jest automatyczne dla wszystkich bibliotek, które korzystają z zintegrowanego programu klienta systemu bibliotecznego SowaSQL Premium.
System biblioteczny SowaSQL Premium wzbogacono o e-usługę umożliwiającą czytelnikowi zapisanie się i logowanie do biblioteki przez OPAC z wykorzystaniem Krajowego Węzła Identyfikacji Elektronicznej*, znanego i dostępnego użytkownikom internetu pod nazwą login.gov.pl
Dzięki tej e-usłudze, czytelnik może szybko oraz bezpiecznie utworzyć i aktywować konto w systemie bibliotecznym, bez konieczności osobistej wizyty w bibliotece i potwierdzania danych osobowych za pomocą dokumentu tożsamości. Od razu, po uwierzytelnionej rejestracji za pomocą e-usługi, można korzystać z oferty biblioteki dostępnej w katalogu on-line, np. zamawiać książki. Możliwe jest także logowanie do katalogu za pomocą platformy login.gov.pl
E-usługa w katalogu OPAC
Wykorzystanie uwierzytelnienia za pomocą Węzła Krajowego w OPAC niesie ze sobą wiele korzyści związanych z dostępem do różnych systemów usługowych. Do najważniejszych z nich należy proste logowanie za pomocą uniwersalnego loginu i bezpiecznego zestawu haseł. Ponadto istnieje możliwość logowania z poziomu bankowości elektronicznej, za pomocą Profilu Zaufanego lub e-dowodu.
E-usługa znana użytkownikom z innych usług publicznych
Dostępna zarówno dla nowych, jak i zarejestrowanych użytkowników bibliotek
Zapewniająca bezpieczny i uniwersalny dostęp do danych osobowych
Zawierająca wiele sposobów logowania, m.in. przez banki
Wdrożenie e-usługi jest możliwe w bibliotekach, które wykorzystują klienta zintegrowanego systemu bibliotecznego SowaSQL Premium. Wymaga ponadto:
rejestracji biblioteki, jako podmiotu publicznego, w Węźle Krajowym oraz zatwierdzenia statusu przez operatora platformy,
uzyskania certyfikatu dla posiadanego systemu bibliotecznego, potwierdzającego bezpieczny sposób komunikowania się z Węzłem Krajowym.
Katalog OPAC systemu SowaSQL Premium wzbogacono o graficzne symbole rodzajów dokumentów (piktogramy).
Biblioteki wykorzystujące internetowy katalog systemu SOWA mogą zaoferować użytkownikom zawężanie wyszukiwania za pomocą ikonek (piktogramów), opracowanych dla różnych rodzajów zbiorów bibliotecznych. Wśród nich są: książki, audiobooki, e-booki, czasopisma, filmy i seriale, muzyka, gry i zabawki oraz gry komputerowe.
Zachęcamy biblioteki do włączania wybranych ikon w katalogu OPAC systemu SowaSQL Premium. Zgłoszenia prosimy kierować na portal https://wsparcie.sowasql.pl/
Piktogramy znajdujące się pod oknem wyszukiwawczym w OPAC, odpowiadają deskryptorom prezentowanym w fasetach. Klikając w wybraną ikonę użytkownik zawęża wyniki wyszukiwania do konkretnych typów dokumentów. System prezentuje wówczas rekordy, które posiadają odpowiedni deskryptor w polu MARC 21, np. 380 ^aFilmy i seriale
Użytkownik zainteresowany wyszukiwaniem w konkretnym rodzaju zbiorów, np. Audiobooków, może kliknąć w ikonkę pinezki, aby przypiąć filtr. Filtr będzie kształtował wynik każdego kolejnego wyszukiwania, aż do czasu jego odpięcia lub zakończenia sesji przeglądarki. Działanie filtrów opisano w sekcji Pomocy katalogu OPAC: https://demo.sowa.pl/
Lista ikon nie jest zamknięta i będzie uzupełniana o kolejne rodzaje zbiorów.
System biblioteczny SowaSQL Premium zyskał nową funkcjonalność pozwalającą czytelnikom na dokonywanie szybkich opłat w OPAC. Dzięki temu rozwiązaniu można w katalogu biblioteki (np. na smartfonie) uregulować on-line opłatę za przetrzymanie książki (tzw. karę). Opłacone zobowiązania wobec biblioteki skutkują odblokowaniem kont czytelników.
Wdrożenie płatności PayU w katalogu OPAC wymaga posiadania klienta zintegrowanego systemu bibliotecznego SowaSQL Premium, który wyposażono w nowy serwer API oraz protokół komunikacyjny oparty o HTTPS, oraz wykupienia modułu płatności internetowych.
Stan konta czytelnika w OPAC
Biblioteka, która zamierza uruchomić płatności PayU musi wpierw dokonać rejestracji w serwisie PayU i podpisać umowę z dostawcą usługi, a następnie dostosować regulamin biblioteki do wymogów płatności online.
Po skonfigurowaniu punktu płatności w PayU, biblioteka przekazuje firmie Sokrates-software odpowiednie parametry, które zostaną skonfigurowane w systemie Sowa. Są to identyfikatory i klucze – dla klienta systemu PayU oraz dla punktu płatności. W katalogu OPAC zostanie natomiast opublikowany regulamin płatności zgodny z wytycznymi PayU.
Rozpoczęcie płatności w OPAC
Proces płatności w systemie PayU
Potwierdzenie płatności w OPAC
Płatności internetowe PayU umożliwiają dokonywanie oraz otrzymywanie szybkich wpłat przez Internet pomiędzy osobami posiadającymi konto e-mail. PayU daje też możliwość płacenia przelewem bankowym oraz kartą kredytową.
Od 1 października 2020 r. w systemach SowaSQL (Standard, Premium) istnieje możliwość pobierania danych z nowo aktualizowanej kartoteki wzorcowej UKD (2020-…) Biblioteki Narodowej.
Dostęp do rekordów kartoteki wzorcowej UKD następuje po kliknięciu w ikonę CKHW, która jest umiejscowiona w formularzu MARC21 przy polach 080.
Wiązanie pola 080 z polem 153 pozwala na bezpośrednie pobieranie klasyfikacji z rekordu wzorcowego do rekordu bibliograficznego oraz jego kontrolę.
Kartoteka UKD nie jest automatycznie powiązana z rekordami bibliograficznymi. Stanowi rodzaj słownika UKD zbudowanego zgodnie z metodą zapisu pionowego.
Kartotekę wzorcową UKD w systemie bibliotecznym Sowa można przeszukiwać przez symbole UKD, hasła UKD oraz wykorzystywać “tropy”.
Kartoteka jest kontrolowana przez Pracownię Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej Biblioteki Narodowej.
W 2019 roku debiutował program klienta systemu SowaSQL Premium korzystający z protokołu HTTPS i formatu danych JSON. Nową aplikację wyróżnia przede wszystkim integracja (stąd nazwa) wszystkich dotychczasowych programów, tj. katalogowanie, obsługa wypożyczeń, skontrum, itd. Wszystkie zostały zastąpione jednym programem, uruchamianym z pulpitu systemu operacyjnego MS Windows (w systemie SowaSQL Standard wymagają oddzielnego uruchomienia i logowania).
Zintegrowany klient systemu pozwala na równoczesną pracę wielu okien programów. Rozwiązanie to znacząco usprawnia pracę bibliotekarza, który może samodzielnie personalizować pulpit systemu, umieszczając na ekranie wybrane zakładki*. Ich dodanie może nastąpić m.in. poprzez wybranie pozycji z menu, które “wysuwa się”, po kliknięciu myszką na pasek z lewej strony ekranu.
Udoskonalono okno logowania systemu, wprowadzając opcję odzyskiwania zapomnianego hasła oraz informację o dostępności nowej wersji programu klienckiego.
Nowością jest możliwość zwiększenia lub zmniejszenia szerokości prezentowanej informacji bibliograficznej za pomocą przesuwanego paska oraz sposób otwierania (dwuklik) i pobierania rekordów bibliograficznych.
Najnowsza, interesująca funkcjonalność w programie klienta systemu SowaSQL Premium pojawiła się kilka dni temu. Dotyczy ona rekordów wyszukiwanych i pobieranych z portalu w.bibliotece.pl Wygodniejsza forma podglądu struktury rekordu w formacie MARC21, pozwala bibliotekarzowi na szybszą ocenę rekordów z różnych źródeł i wybór najlepiej opracowanego.
Na uwagę zasługuje również możliwość powiększenia okien formularza edycji opisu bibliograficznego. Dzięki temu obszar pola MARC21 będzie poszerzać się wraz z wprowadzanym tekstem opisu. Rozwiązanie to docenią bibliografowie tworzący rozbudowane adnotacje (zawartościowe lub wyjaśniające), a także bibliotekarze opracowujący zbiory specjalne, tj. rękopisy, starodruki (inkunabuły, cimelia) oraz inne obiekty, które wymagają obszernych opisów w polach, np. tytułu, stref uwag lub recenzji (940).
XVI-wieczny druk z proweniencją klasztoru bernardynów przeworskich ze zbiorów Biblioteki XX. Czartoryskich
Systemy Sowa oferują możliwość automatycznego wysyłania elektronicznych powiadomień do czytelników. Korzystają z tego dziesiątki tysięcy użytkowników bibliotek dziennie. Wysyłane są też potwierdzenia na konta mailowe oraz wiadomości SMS. Jaka jest rzeczywista liczba wiadomości, które otrzymują użytkownicy bibliotek? Postanowiliśmy to sprawdzić.
W 2019 roku systemy biblioteczne SowaSQL, funkcjonujące w usłudze hostingu, automatycznie wygenerowały 5 758 810 wiadomości, które wysyłano na konta mailowe. Dziennie to ponad 15 tys. powiadomień rozesłanych ze zdalnych serwerów Sokrates-software od różnych operatorów. To nie wszystko. Z domeny sowa.pl, a więc od tych bibliotek, które nie posiadają operatora lub u których wystąpiły trudności techniczne związane np. limitami wysłanych maili, w 2019 roku odnotowano 1 212 802 wysyłanych wiadomości.
Lubicie otrzymywać powiadomienia od Sowy?
W systemie Sowa, czas poświęcony na obsługę użytkownika w bibliotece, może zostać znacznie skrócony dzięki automatyzacji wielu procesów.
Wiadomości wysyłane przez oprogramowanie SowaSQL można podzielić na dwie kategorie:
Powiadomienia – wiadomości dotyczące automatycznych operacji na koncie czytelnika (np. monity). Wysyłane są zarówno na adresy mailowe czytelników oraz na dodatkowe adresy, np. rodziców. Są to informacje dotyczące:
Zmiany stanu zamówienia na rezerwację
Przypomnienie o zbiorach zarezerwowanych, a nie odebranych
Powiadomienie o skasowaniu nieodebranej rezerwacji
Powiadomienie o końcu ważności zamówienia
Upomnienie po przetrzymaniu dokumentu
Przypomnienie o upływającym terminie zwrotu
Powiadomienie o nowo utworzonym haśle dostępu do konta
Potwierdzenia – wiadomości dotyczące operacji wykonywanych przez czytelnika (niekoniecznie zmieniające stan konta). Wysyłane są tylko na adresy mailowe czytelników. Są to:
Potwierdzenie żądania zmiany hasła
Wygenerowanie nowego hasła do konta czytelnika
Dla zdalnego zapisu:
wysłanie linku aktywacyjnego
ponowne wysłanie linku aktywacyjnego
potwierdzenie utworzenia konta
Systemy Sowa w trakcie realizacji zakupu zbiorów oraz dokonywania operacji międzybibliotecznych udostępniają również inne potwierdzenia, tj. przyjęcie, anulowanie i zakończenie realizacji zlecenia zakupu, zmiana statusu wypożyczenia międzybibliotecznego.
