Tag: fasety

Kategorie
System Sowa

Ikonki rodzajowe w OPAC

Katalog OPAC systemu SowaSQL Premium wzbogacono o graficzne symbole rodzajów dokumentów (piktogramy).

Biblioteki wykorzystujące internetowy katalog systemu SOWA mogą zaoferować użytkownikom zawężanie wyszukiwania za pomocą ikonek (piktogramów), opracowanych dla różnych rodzajów zbiorów bibliotecznych. Wśród nich są: książki, audiobooki, e-booki, czasopisma, filmy i seriale, muzyka, gry i zabawki oraz gry komputerowe.

Zachęcamy biblioteki do włączania wybranych ikon w katalogu OPAC systemu SowaSQL Premium. Zgłoszenia prosimy kierować na portal https://wsparcie.sowasql.pl/

Piktogramy znajdujące się pod oknem wyszukiwawczym w OPAC, odpowiadają deskryptorom prezentowanym w fasetach. Klikając w wybraną ikonę użytkownik zawęża wyniki wyszukiwania do konkretnych typów dokumentów. System prezentuje wówczas rekordy, które posiadają odpowiedni deskryptor w polu MARC 21, np. 380 ^aFilmy i seriale

Użytkownik zainteresowany wyszukiwaniem w konkretnym rodzaju zbiorów, np. Audiobooków, może kliknąć w ikonkę pinezki, aby przypiąć filtr. Filtr będzie kształtował wynik każdego kolejnego wyszukiwania, aż do czasu jego odpięcia lub zakończenia sesji przeglądarki. Działanie filtrów opisano w sekcji Pomocy katalogu OPAC: https://demo.sowa.pl/

Lista ikon nie jest zamknięta i będzie uzupełniana o kolejne rodzaje zbiorów.

Kategorie
Szkolenia

Wykorzystaj potencjał nowych technologii w bibliotece

Zapraszamy na szkolenie dla bibliotekarzy, w trakcie którego chcemy zaprezentować efekty najnowszych rozwiązań technologicznych Zintegrowanego Systemu Zarządzania Biblioteką SowaSQL Premium.

Wybór miejsca szkolenia nie jest przypadkowy, bowiem od 14 lat ten system funkcjonuje w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Ostrowcu Świętokrzyskim, która w obecnym roku zyskała nową siedzibę w Ostrowieckim Browarze Kultury. W nowej scenerii chcemy zaprezentować sposoby, w których oprogramowanie SowaSQL pomaga rozwiązywać problematykę bibliotekarstwa – w dobie sieci WWW i upowszechniających się urządzeń mobilnych.

W ramach spotkania uwypuklimy rolę katalogów bibliotecznych w budowaniu wizerunku biblioteki XXI wieku. Przedstawimy wykorzystanie nowego języka informacyjno-wyszukiwawczego, opartego o Deskryptory BN. Ten aspekt omówimy pokazując możliwości nawigacji fasetowej na przykładzie m.in. katalogu MBP w Ostrowcu Świętokrzyskim.

W imieniu organizatorów, którymi są: firma Sokrates-Software w Poznaniu oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Ostrowcu Świętokrzyskim – zapraszamy do udziału w szkoleniu, które odbędzie się dnia 28 listopada 2019 roku w  godzinach 10.00-15.00 w Ostrowieckim Browarze Kultury – ul. Sienieńska 54. 

10.00 – 10.30
Zwiedzanie siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej w Ostrowcu Świętokrzyskim
10.30 – 11.50
Nowe pokolenie w bibliotece – nowe wyzwania (wykład) – kim są i czego poszukują w OPAC? – każda sekunda ma znaczenie? odbiorcy mobilni i biblioteka w smartfonie – innowacje w bibliotece: operacje zdalne i płatności PayU, książkomaty – jak aspekty wpływają na wyszukiwanie  – nawigacja fasetowa i co dalej?
11.50 – 12.20
Przerwa kawowa
12.20 – 14.00
Po co nam Deskryptory Biblioteki Narodowej? (prezentacja, dyskusja) – schematy przekształcania rekordów MARC21 – format RDA a zmiany w rekordach bibliograficznych – rozbicie gramatyki, rewizja i kontrola słownictwa – źródła pobierania opisów bibliograficznych; egzemplifikacja
14.00 – …
Pytania, podsumowanie i zakończenie spotkania

Zgłoszenia na szkolenie przyjmowane są do dnia 22 listopada 2019 roku na adres: konsorcjum.sowa@gmail.com

źródło fot. http://www.biblioteka.ostrowiec.pl/

Kategorie
System Sowa

OPAC: usprawnienia w nawigacji fasetowej

Katalog biblioteki rozwija się m.in. dzięki sugestiom bibliotekarzy oraz wskazówkom ze strony jego użytkowników – czytelników biblioteki. Ważne, niejednokrotnie krytyczne uwagi, przeanalizowane i uwzględnione w planach rozwojowych wzbogacają możliwości systemu bibliotecznego. Tak też się stało, gdy unowocześniono wyszukiwanie w katalogu i uruchomiono nawigację fasetową. Wówczas pojawiły się propozycje dotyczące rozwoju zastosowanych narzędzi w OPAC systemu SowaSQL Premium.

Przesłane propozycje dotyczące funkcjonalności wyszukiwania w OPAC wskazywały na ograniczenia związane z prezentacją zawartości tylko 10 faset w wynikach wyszukiwania w poszczególnych grupach, tj. Forma i typ, Temat, Gatunek, itd. Wstępnym rozwiązaniem tego problemu stało się udostępnienie 5 najczęściej wypełnionych deskryptorów w poszczególnych blokach faset, dzięki czemu układ faset stał się bardziej przejrzysty i klarowny, ułatwiając czytelnikowi szybsze dotarcie do poszukiwanego zagadnienia, szczególnie gdy korzystał on z katalogu na smartfonie. Natomiast pełnym rozwinięciem tej koncepcji stało się udostępnienie opcji „Pokaż więcej…”, znajdującej się w grupach faset, która rozwija listę 5 faset do nawet 100, udostępniając frazy w poszczególnych kryteriach.

https://demo.sowa.pl/

Niemniej ważną sugestią była też propozycja odwrócenia kolejności encji w fasecie wskazującej rok wydania. Prezentacja najnowszych lat wydania na początku listy poprawiła ergonomię wyszukiwania w katalogu.

Istotną funkcjonalnością w OPAC jest możliwość „przypinana” filtrów dla konkretnych grup faset. Każdy wybrany filtr w trakcie wyszukiwania jest widoczny w panelu znajdującym się tuż nad wynikami wyszukiwania w formie pinezki. Będzie on automatycznie profilował wyniki wyszukiwania. Rozwiązanie to jest użyteczne, gdy poszukujemy konkretnego typu dokumentu (audiobooka, książki lub filmu) i interesuje nas wybrana agenda biblioteczna lub rok wydania czy produkcji. W bocznej części tego samego panelu znajduje się również ikonka kosza, której użycie umożliwia jednorazowe usunięcie wszystkich wcześniej założonych filtrów.

Opracowane mechanizmy są intuicyjne, jednak opracowana została instrukcja, w której znajdziemy wyjaśnienia dotyczące korzystania z nawigacji fasetowej i przypinania filtrów. Zob. https://www.demo.sowa.pl

Opis wdrożonych funkcjonalności w OPAC (v. 4.6.0) systemu SowaSQL Premium jest dostępny: https://wsparcie.sowasql.pl/

Kategorie
System Sowa

Kompeksowo i elastycznie – katalog OPAC systemu SowaSQL

Biblioteki użytkujące system biblioteczny SowaSQL od kilku miesięcy mają możliwość prezentowania informacji o zasobach biblioteki w nowym katalogu OPAC, który dynamicznie dopasowuje się do wielkości ekranu i jest wzbogacony o nawigację fasetową.

Zmian technicznych w katalogu OPAC jest sporo. W większości są one jednak „niewidoczne”, ale ich istnienie doceni każdy użytkownik korzystający z katalogu biblioteki na smartfonie lub tablecie. Internetowe katalogi biblioteczne zostały przeprojektowane bowiem tak, aby ich układ i wygląd mógł się automatycznie dostosować do rozmiaru okna przeglądarek, na których jest wyświetlany. Dzięki temu rozwiązaniu, strony katalogów mogą być prezentowane zarówno na dużych ekranach monitorów, jak i na smartfonach.

Przebudowano też style prezentacji wyników wyszukiwania i informacji o rekordzie. Podkreślono ich wygląd i nadano większą klarowność odpowiednio grupując poszczególne strefy opisu formalnego i oddzielając je od haseł tematujących dokumenty. Usunięto zbędną pamięć podręczną (cache) wyników wyszukiwania, czego efektem stało się szybsze prezentowanie m.in. kolekcji „Nowości” w OPAC.

Modernizacja i uelastycznienie formularzy WWW w połączeniu z likwidacją zbędnych elementów utrudniających szybkie działanie katalogów on-line to proces, który będzie nieustannie postępował wraz ze zmianami technologicznymi internetowych stron i aplikacji. Zmierza on w kierunku rozwoju katalogów nowej generacji, których zwiastunem jest wyszukiwanie za pomocą faset.

Dotychczas stosowane w katalogach on-line wyszukiwanie taksonomiczne umożliwia dotarcie do wyniku za pomocą ograniczonych kryteriów. Korzystniej wobec tego przedstawia się wyszukiwanie za pomocą zestawów filtrów opracowanych na podstawie zawartości informacji bibliograficznych, tzw. klasyfikacja fasetowa, która poprzez większe możliwości ograniczania wyników wyszukiwania za pomocą kryteriów wyboru, daje większe możliwości wyszukania właściwego „hasła”; również dzięki intuicyjności stosowanego aparatu.

Model takiego wyszukiwania stosowany jest już w katalogach Bibliotece Narodowej oraz w Konsorcjum NUKAT, ale też w ogólnopolskim portalu społecznościowym http://w.bibliotece.pl Warto zaznaczyć, że nowy sposób filtrowania oparty o zdefiniowane grupy faset w katalogach OPAC systemu SowaSQL został przygotowany według wytycznych Biblioteki Narodowej. Wyjątkiem jest faseta “Nr Bibliografii Narodowej, która stała się zbędna w lokalnych katalogach. Dodano jednak filtry „Rodzaj zbiorów”, „Dostępność” oraz „Placówka”. W przypadku baz bibliograficznych, tj. Bibliografia Małopolski, zamiast powyższych faset dodano kryterium “Nazwa powiatu lub regionu”.

Pierwszą biblioteką, w której wdrożono nową wersję katalogu SowaSQL jest MBP w Olsztynie, będąca pionierem wśród bibliotek stosujących nowy model opracowania oparty o Deskryptory BN. W następnej kolejności nowy OPAC uruchomiono we wszystkich bibliotekach wykorzystujących system SowaSQL. 

Kategorie
System Sowa Szkolenia

Deskryptory BN : początek zmian

fot. en.wikipedia.org/wiki/Tower_of_Babel [Public Domain]

W związku z wprowadzeniem od 1 października 2015 r. przez Bibliotekę Narodową deskryptorów, które zastąpią dotychczas stosowany Język Haseł Przedmiotowych BN, pragniemy poinformować, że systemy SOWA2/MARC21 oraz SowaSQL zostały przystosowane do nowego modelu opracowania rzeczowego dokumentów.

Propozycja opracowania i wdrożenia deskryptorów została zapowiedziana przez Dyrektora Biblioteki Narodowej już w 2014 r. W trakcie konferencji „Deskryptory Biblioteki Narodowej” która odbyła się 10-11.04.2015 r. oraz podczas otwartych konsultacji z bibliotekarzami w maju i czerwcu, przedstawiono ogólną metodykę przekształcenia tematów JHP w deskryptory oraz rozwoju nowego słownictwa.

Opracowanie zbiorów bibliotecznych z wykorzystaniem deskryptorów wiąże się z wprowadzeniem zmian w danych przechowywanych w systemie bibliotecznym. Dotyczą one przede wszystkim struktury formatu MARC21 w zakresie grupy pól haseł przedmiotowych. Likwidacji ulegnie opracowanie rzeczowe, bazujące na gramatyce pozycyjnej i nastąpi konwersja określników i niektórych tematów do nowych pól. Docelowo też katalogi WWW będą wzbogacone o wyszukiwanie fasetowe, zgodnie z którym wyniki wyszukiwania będzie można uszczegóławiać poprzez filtrowanie według określonych kryteriów (faset).

Dla bibliotek komputerowo opracowujących zbiory, chcących w dalszym ciągu pobierać opisy bibliograficzne z katalogu BN, oznacza to automatyczne dostosowanie użytkowanego oprogramowania bibliotecznego do nowego modelu opartego na języku deskryptorów BN. Warunkiem przyjęcia tych zmian w systemie bibliotecznym jest posiadanie danych bibliograficznych w MARC21, który jest międzynarodowym formatem służącym do zapisu i wymiany danych, używanym w bazach katalogowych i bibliograficznych Biblioteki Narodowej.

W systemach SOWA2/MARC21 i SowaSQL wprowadzono już zmiany formatu, a w przygotowaniu są narzędzia (OAI-PMH) służące do aktualizowania danych katalogowych wg nowych zasad BN.

Zapytania dot. deskryptorów w systemach SOWA prosimy kierować na adres konsorcjum.sowa@gmail.com 

Szczegółowe informacje nt. deskryptorów dostępne są w portalu https://wsparcie.sowasql.pl/

Zasady indeksowania Deskryptorami Biblioteki NarodowejDownload

Kategorie
System Sowa

Czy poszukiwanie jest ciągłym zadawaniem pytań? Nowy katalog systemu SowaSQL

Niedawno informowaliśmy o istotnych zmianach funkcjonalnych w systemie SowaSQL, z których najważniejszym był nowoczesny system wyszukiwawczy w katalogu internetowym, dzięki któremu system staje się coraz bardziej przyjazny użytkownikowi. Obecnie donosimy o dalszej, gruntownej modernizacji wielu mechanizmów wewnętrznych serwera, które w znacznym stopniu poprawiają wydajność całego systemu bibliotecznego.

Ludzie używają słów tylko po to, by ukryć swe myśli /Wolter/

Dotychczasowymi, najważniejszymi zmianami w systemie jest uruchomienie w katalogu internetowym mechanizmów ułatwiających dodanie nowoczesnych rozwiązań bazujących na silniku wyszukiwawczym ElasticSearch, tj.: podpowiedzi w formularzu wyszukiwania, szybkie wyszukiwanie nowości z użyciem filtrów dostępności zbiorów, podświetlanie wyników w wyszukiwaniu, prezentacja najpoczytniejszych książek itp.

Kolejnym przełomowym rozwiązaniem w systemie SowaSQL jest ewolucja modułu wyszukiwawczego katalogu internetowego, który obecnie oferuje domyślne wyszukiwanie proste (tzw. jednopolowe), pozostawiając wyszukiwanie za pomocą indeksów jako zaawansowane. 

Istotą nowej wyszukiwarki systemu Sowa są narzędzia wykorzystywane do analizy języka polskiego w programowaniu neurolingwistycznym, dzięki któremu przeszukiwanie informacji o zbiorach biblioteki jest intuicyjne i daje relewantne wyniki. Użytkownik wprowadzający zapytania w katalogu nie musi zastanawiać się w jakiej formie występuje poszukiwana fraza w zasobach informacyjnych. Szukając tytułu Robinson Cruzoe odnajdzie więc też inne tytuły, min.: Przypadki Robinsona Cruzoe, czy Robinson Kruzoe, itp. Podobnie wpisując autora, może odnaleźć nazwę stosowaną w opisie bibliograficznym (odpowiedzialność) lub w polu hasła osobowego (autorytatywne), np. Shakespeare / Szekspir.

Ważne jest by nigdy nie przestać pytać… /Einstein/

Wzorem wyszukiwarki google.com, nowy katalog systemu SowaSQL oferuje niezwykle precyzyjne i dynamiczne dotarcie do właściwego dokumentu, poszukiwanego przez czytelnika. 

Pełnotekstowy silnik wyszukiwania w katalogu internetowym został opracowany na podstawie nowoczesnych algorytmów stosowanych w dziedzinach przetwarzania języka naturalnego (NLP). Wiążą się z nim takie zagadnienia jak stemming i lematyzacja, które umożliwiają określanie poprawnej gramatycznie formy podstawowej słowa lub wspólnej części słów, a także rdzenia dla określonych wyrazów i ich form fleksyjnych. Zastosowanie tych algorytmów w katalogu bibliotecznym to rewolucja w systemach informacyjno-wyszukiwawczych, która na nowo otwiera zasoby informacyjne bibliotek dla współczesnych użytkowników internetu.

https://www.opole-mbp.sowa.pl/

Sztuka zadawania pytań

W niedalekiej przyszłości katalog SowaSQL zostanie dodatkowo wzbogacony o wyszukiwanie fasetowe, zgodnie z którym wyniki wyszukiwania będzie można uszczegóławiać poprzez filtrowanie według określonych kryteriów (faset). Zmiany te są konieczne, aby dostosować system biblioteczny do koncepcji nowego opracowania rzeczowego dokumentów i modelu wyszukiwania informacji w katalogach bibliotecznych.