Tag: rekordy

Kategorie
Szkolenia

MARC 21 – szkolenia on-line

Odpowiadając na pytania dotyczące organizowania szkoleń on-line z formatu MARC 21 dla użytkowników systemów SOWA, informujemy, że prowadzone są w następujących blokach tematycznych.

pixabay.com

MARC 21 dla początkujących (czas 90-120 min.)

  • przepisy katalogowania, instrukcje, zalecenia, piśmiennictwo
  • sporządzanie rekordów (strefy opisu, znaki umowne, gramatyka)
  • efektywne katalogowanie – źródła opisów bibliograficznych (BN i w.bibliotece.pl)
  • korzystanie ze słowników i CKHW
  • budowa rekordu opisu bibliograficznego książki i audiobooka
  • pola: 380 i 655  ; 385 i 386 ; 388 i 648 ; 336, 337, 338
  • przydzielanie miniatur okładek do rekordów w systemie
  • uzupełnianie pól adnotacji i recenzji
  • tworzenie i melioracja kolekcji „Nowości”

MARC 21 dla zaawansowanych (czas 90-120 min.)

Problematyka szkolenia dostosowana do pytań lub ustalana w oparciu o wywiad. Może obejmować zagadnienia szkolenia dla początkujących lub stanowić jego kontynuację.

Przykładowe zagadnienia:

  • opis rekordu wydawnictwa jedno- i wielotomowego
  • prace autorskie i prace zbiorowe
  • wydawnictwa seryjne (serie proste i złożone)
  • inne: wydawnictwa współwydane, prace niesamoistne, zbiory dźwiękowe
  • budowa rekordu KHW
  • schematy przekształcania rekordów MARC21
  • tworzenie i melioracja kolekcji tematycznych

MARC 21 dla “zuchwałych” (czas 90-120 min.)

  • operacje ręczne: podmiana rekordów operacji WKLEJ, czyszczenie faset, itd.
  • operacje grupowe (opcjonalnie; dla profesjonalistów): ustaw deskryptor, modyfikowanie danych

MARC 21 dla bibliografów (czas 90-120 min.)

  • pola charakterystyczne dla bibliografii regionalnej
  • budowa rekordu opisu bibliograficznego jednostek niesamoistnych (artykuł, recenzja)

Ponadto oferujemy szkolenia:

Zintegrowany klient systemu SowaSQL Premium (czas 45-60 min.)

Szkolenie dla zainteresowanych pracą w kliencie zintegrowanym systemu SowaSQL Premium.

Portal w.bibliotece.pl (czas 90 min.)

Szkolenie dla bibliotekarzy posiadających aktywne konto w portalu.

  • administracja profilem w portalu (uzupełnienie informacji)
  • prowadzenie multimedialnego bloga
  • dodawanie zbiorów na wirtualne półki
  • dodawanie recenzji czytelniczych, itd.

Istnieje możliwość zorganizowania szkolenia dla wybranych (konkretnych) zagadnień, które występują w różnych blokach tematycznych.

Szkolenia organizowane są on-line z wykorzystaniem programu pomocy zdalnej i programu prezentacji zdalnej TeamViewer.

Szkolenia mają charakter dokształcający. Od uczestników szkoleń wymagana jest znajomość przepisów katalogowania, znajomość ewidencji materiałów bibliotecznych, ogólna wiedza o systemie SOWA i podstawowe umiejętności wyszukiwania w katalogu OPAC. Celem szkolenia jest aktualizacja i pogłębianie wiedzy oraz rozwój kwalifikacji zawodowych bibliotekarzy.

Szczegółowe informacje udzielamy mailowo lub telefonicznie.

Kategorie
Porady

Melioracja rekordów MARC21

System SowaSQL posiada funkcjonalność, która pozwoli na szybkie i łatwe meliorowanie rekordów bibliograficznych w katalogu biblioteki. W module Katalogowania istnieje narzędzie umożliwiające zamianę starego opisu bibliograficznego w formacie MARC21 na opracowany według aktualnych przepisów katalogowania rekord pochodzący z zewnętrznego źródła (Biblioteka Narodowa, w.bibliotece.pl). Co ważne, modyfikowany rekord w trakcie automatycznej zamiany, zachowuje lokalne pola zasobu.

Operacja ogranicza się do kilku kliknięć myszką i jest dostępna w oknie prezentującym otwarty rekord w formularzu MARC21 (menu: WKLEJ -> poprzez protokół z39.50 lub WKLEJ -> z portalu w.bibliotece.pl).

Dokładny opis operacji dostępny jest w portalu wsparcia technicznego:
– dla klienta SowaSQL – wparcie.sowasql.pl
– dla klienta zintegrowanego SowaSQL – wsparcie.sowasql.pl

Melioracja metadanych wpływa na organizację prezentacji danych bibliograficznych i sposoby ich udostępniania w OPAC.

Zachęcamy do aktywnego wykorzystania funkcji retrospektywnej korekty rekordów w katalogu systemu SowaSQL

Kategorie
Porady

Katalogowanie w czasach zarazy

Zagrożenie związane z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 wpłynęło na decyzję o oddelegowaniu pracowników bibliotek do zadań realizowanych zdalnie. Wielu bibliotekarzy chcąc wykorzystać czas, zazwyczaj poświęcony pracy z czytelnikiem, skoncentrowało się na melioracji metadanych w katalogach OPAC.

fot. Justyna Chylak

Proponujemy działania, które bibliotekarze mogą wykonywać prócz katalogowania zbiorów bibliotecznych lub przygotowania do skontrum (wpisywanie numerów inwentarzowych ubytkowanych książek).

System biblioteczny Sowa umożliwia:

  • szybką i prostą instalację oprogramowania klienckiego na dowolnym stanowisku komputerowym, również w domu.

Aktualna wersja oprogramowania do samodzielnego zainstalowania jest udostępniona poprzez STREFĘ BIBLIOTEKI ze strony www.sokrates.pl/biblioteka

  • retrospektywną korektę rekordów dzięki której, wprowadzając poprawki w module katalogowania, poprawiamy opisy w OPAC

Istniejący opis bibliograficzny możemy szybko zamienić na dowolny opis pochodzący z innego katalogu, np. opracowany według aktualnych zasad katalogowania (rekordy tworzone od 2017 roku). Zamieniany rekord może być pobrany z katalogu Biblioteki Narodowej lub z dowolnej biblioteki, której katalog jest dostępny w portalu w.bibliotece.pl W trakcie automatycznej zamiany, rekord zachowuje pola zasobu. Więcej nt. temat: https://konsorcjum.sowa.pl/2019/02/15/szybka-melioracja-w-marc21/

  • globalne uzupełnianie deskryptorów

Może być realizowane dla dowolnej grupy rekordów utworzonej w ramach kolekcji lokalnej i opierać się na wykorzystaniu jednostek leksykalnych zawartych w słownikach (380 i 655, 388 i 648, 385 i 386 oraz 658) lub w udostępnionej kopii CKHW (600, 650, 651). Więcej nt. temat: https://konsorcjum.sowa.pl/2018/02/01/grupowe-dodawanie-deskryptorow/

Prace można uzupełnić funkcją modyfikowania treści podpól i wskaźników, dostępną z menu Operacje. Będzie to przydatne w grupowej zmianie haseł zawierających złożoną składnię JHP oraz przy rozwijaniu skrótów tj. Tł., Red., Oprac.

Skontum w MBP w Chrzanowie (fot. Ewelina Langer)

Sytuacja zagrożenia epidemicznego nie sprzyja funkcjonowaniu bibliotek, ale odpowiednio profilowane zadania bibliotekarzy pracujących w trybie zdalnym, mogą mieć ważny wpływ na formę i jakość informacji o zbiorach bibliotecznych.

Jeśli potrzebujecie pomocy w powyższym zakresie, prosimy o kontakt: konsorcjum.sowa@gmail.com

Kategorie
System Sowa

Środek przekazu sam jest przekazem – nowe wydanie OPAC

@ Public Domain, Johannes Vermeer https://en.wikipedia.org/wiki/The_Geographer

Wymagania współczesnych użytkowników bibliotek wobec stron internetowych prezentujących wiedzę zawartą w katalogach bibliotecznych stały się dziś wyzwaniem dla bibliotekarzy i dostawców oprogramowania bibliotecznego. Czy nowa wersja katalogu WWW systemów SOWA2/MARC21 oraz SOWA SQL, którą Sokrates-software wydał pod koniec 2017 roku sprosta rosnącym wymaganiom tych użytkowników i dopasuje się do wirtualnego świata kultury obrazkowej funkcjonującego w dobie konwergencji mediów? Wszystko wskazuje na to, że tak będzie.

Sztuka elastyczności

W kierunku użytkownika “złowionego w sieci” od lat ewoluuje OPAC systemu SOWA2/MARC21 i SOWA SQL, z którego sukcesywnie eliminowano wszelkie zbędne i “nieelastyczne” elementy utrudniające prezentację wiedzy bibliograficznej na urządzeniach mobilnych. 

Nowy styl katalogu OPAC przyniósł przede wszystkim zmiany ważnych detali w interfejsie WWW. Wśród nich jest przyjazne tło biblioteczne i przeźroczyste okienko z informacją o ciasteczkach (cookies), ale też odświeżone ikony okładek zastępczych w rekordach czy stopka prezentująca aktualne logo SOWA OPAC. Wszystko po to, aby jeszcze bardziej poprawić komfort przeglądania katalogu w internecie.

W nowej kolorystycznej i przestrzennej aranżacji ukazana została informacja dotycząca współpracy biblioteki z portalem w.bibliotece.pl, zawierająca listę wiadomości przedstawionych na blogu portalowym.

Piktogramy dostępności i osiągalności egzemplarzy

Wśród najważniejszych zmian w nowej edycji katalogu OPAC znalazły są wizualne ułatwienia dla czytelnika dotyczące dostępności zbiorów. Są to barwne piktogramy zlokalizowane na miniaturach okładek zbiorów lub okładek zastępczych, wskazujące najkorzystniejszą dostępność dokumentu oraz osiągalność poszczególnych egzemplarzy w bibliotece. Informują one o możliwości rezerwacji lub zamówienia dokumentu w OPAC, jego dostępności w czytelni (na miejscu), możliwości pobrania on-line (ebook), nieosiągalności lub statusie niewiadomym w przypadku braku informacji o dostępności egzemplarza (np. w wyniku braku rejestracji egzemplarza w wypożyczalni).

Ikony rodzajów zbiorów

Prócz kolorowych znakowań statusu zbiorów, nowa wersja OPAC dostarcza możliwość prezentowania ikon rodzajów zbiorów. Jest to grupa kilkunastu ikonek wyobrażająca najpopularniejsze klasy dokumentów bibliotecznych. Źródłem wiedzy ikonek są pola formatu MARC21, które po wypełnieniu odpowiedniego deskryptora (380: Forma dzieła) automatycznie generują właściwe symbole graficzne. Rekordy bibliograficzne nie posiadające tego pola mają analizowaną zawartość innych pól w strukturze formatu, m.in. LDR.

Pole 245/h [Typ dokumentu] nie ma wpływu na stosowaną ikonę rodzaju zbiorów i zgodnie z aktualnymi zasadami opracowania zbiorów nie powinno już być uzupełniane [LoC: 245 h Medium – N/A]. Jeśli prezentowana ikona nie jest zgodna z właściwym typem dokumentu i przedstawia inny rodzaj, to korekta opisu winna się opierać jedynie na uzupełnieniu właściwego deskryptora wyrażającego formę dzieła, dostępnego w słowniku dedykowanym dla pól 380 [P] zaimplementowanym w module katalogowania systemu SOWA.

Wśród dostępnych ikon zbiorów znajdują się symbole wskazujące na konkretne nośniki (np. CD, DVD, audiobooki, ebooki, filmy, gry, czasopisma), dlatego ich prezentacja może być konieczna również w modułach: katalogowania i wypożyczalni systemu bibliotecznego. W celu ich udostępnienia wystarczy ustawić odpowiedni parametr w module administracyjnym systemu. Zainteresowanych włączeniem ikon w interfejsie prosimy o kontakt.

Ważne detale

Nowa wersja OPAC przyniosła również drobne usprawnienia na koncie czytelnika (dostęp autoryzowany hasłem). Wśród nowości jest prezentacja miniatur okładek przy opisach dokumentów, natomiast na liście wypożyczonych książek prezentowana jest informacja o innych czytelnikach oczekujących na zwrot pozycji (z podaniem ich liczby). 

To nie koniec zmian… W niedalekiej przyszłości konieczne będzie przebudowanie prezentowanych treści w opisach bibliograficznych pod kątem zmian związanych z nowymi zasadami opracowania zbiorów (deskryptory BN).

*) Marshall McLuhan (1911-1980)

Kategorie
Porady System Sowa

W kierunku mobilności. Nowe katalogi OPAC systemów SOWA

Nowy katalog OPAC został wzbogacony o nowatorskie usługi, dzięki którym komunikacja między biblioteką a użytkownikami staje się coraz bardziej transparenta. Prócz wdrożenia specjalistycznych narzędzi programistycznych, których zadaniem jest utrzymanie kompatybilności stron katalogów z szybko rozwijającymi się przeglądarkami internetowymi, postępuje rozwój funkcji społecznościowych, które wraz z technologiami mobilnymi stały się fundamentem idei Web2.0. Rosnąca liczba użytkowników urządzeń przenośnych wymusza konkretne działania związane z użytecznością katalogów bibliotecznych. Ich efektem jest możliwość personalizacji i optymalizacji aplikacji internetowych oraz stosowanie technologii nieznanych dotąd w bibliotekach, a powszechnie wykorzystywanych przez współczesnego konsumenta informacji.

Estetyka przede wszystkim…

Sposób prezentowania informacji o zbiorach w katalogu on-line jest ważną cechą wizerunkową biblioteki, a ciekawie „obudowany” opis bibliograficzny ma potencjał przyciągnięcia uwagi czytelników. Dlatego unowocześniono szereg drobiazgów, z których najistotniejszym jest „widoczny” panel odsyłający do szerszych informacji o dokumencie, tj. recenzja, inne wydania, QR kod. Wbudowano również stronę zawierającą informację o korzystaniu z ciasteczek (HTTP Cookie). Jest ona nie tylko kolorystycznie dopasowana do motywu graficznego katalogu, ale też zawiera istotne informacje na temat ciasteczek i sposobu zarządzania nimi przez użytkownika.

Kody QR i kody kreskowe

Prezentowanie kodu QR dla udostępnionego dokumentu w katalogu bibliotecznym jest w Polsce absolutnie nowatorskim rozwiązaniem, stosowanym jednak w bibliotekach w Stanach Zjednoczonych. Nowa wersja katalogu on-line systemu SOWA pozwala pobrać kod QR z każdego „rekordu” w systemie bibliotecznym i wykorzystać go w dowolnym celu, np. wydrukowania w formie nalepki na książce, ulotce informacyjnej, infografice itp. Temat ten wymaga szerszego omówienia i niebawem zostanie bardziej szczegółowo omówiony. W katalogu, tuż obok kodu została zawarta informacja czym jest znak QR (Quick Response) oraz jak można go odczytać. Zob. www.wadowice-wbp.sowa.pl/

Funkcją, która z pewnością zostanie doceniona przez użytkowników smartfonów korzystających z internetowego „Konta czytelnika”, jest dodanie numeru karty bibliotecznej do generowanego obrazka z kodem kreskowym. Kod użytkownika można pobrać bezpośrednio z katalogu OPAC po zalogowaniu się i zapisać w telefonie komórkowym lub tablecie, a następnie użyć w celu identyfikacji w bibliotece lub w automatach samoobsługowych. Pod kodem został dodatkowo dodany numer czytelnika na wypadek pojawienia się trudności w jego odczytaniu.

fot. flickr.com/herzogbr/  (CC BY-NC-SA 2.0) 
fot. http://www.tarnow.net.pl/

Katalogi coraz bardziej „nasze”

Personalizacja „Konta czytelnika” w katalogu OPAC stała się faktem. Wprawdzie użytkownicy nie mają jeszcze możliwości dopasowania kolorystyki tła ekranu do nastroju, ale zyskali możliwość samodzielnego wgrania do systemu swojego zdjęcia, które będzie widoczne po zalogowaniu się w katalogu, a niebawem też w module wypożyczeń. Możliwość samodzielnego dokonywania wyboru subskrybowanych powiadomień, to kolejna funkcjonalność systemu, dzięki której użytkownik może decydować o włączeniu lub wyłączeniu e-mailowych monitów, tj. przypomnienie o nieodebranych rezerwacjach, upływającym terminie zamówienia lub zwrotu, itp.

Udogodnienia dla słuchających

Wraz z włączeniem do katalogów Wolnych Lektur pojawiła się możliwość odtwarzania audiobooków, które stanowią pokaźny fragment cyfrowych zasobów. Wśród udostępnionych słuchowisk znajdują się dzieła posiadające strukturę wielu rozdziałów, prezentowanych jako osobne pliki dźwiękowe. Obecna wersja katalogu OPAC umożliwia odtwarzanie playlisty danego dzieła, bez konieczności uruchamiania pojedynczych plików. Poprawiono też odsłuchiwanie plików w formacie ogg.

Kategorie
Porady

Nowe sposoby promocji zbiorów bibliotecznych

W katalogach on-line systemów SOWA pojawiła się nowa funkcjonalność związana z prezentacją konkretnego rekordu. Dzięki temu rozwiązaniu możliwe jest zamieszczanie dostępu do wybranego dokumentu (opisu książki, dok. dźwiękowego, filmu i in.) z katalogu biblioteki za pomocą odnośnika z adresu WWW.

Zachęcamy do korzystania z możliwości prezentacji informacji o zbiorach bibliotecznych na stronach internetowych, portalach społecznościowych i forach dyskusyjnych. Użyteczność może być również wykorzystywana w katalogach centralnych i bibliotekach cyfrowych, które w metadanych opisowych (DublinCore) wskazują na opis bibliograficzny w katalogu OPAC dotyczący udostępnionego obiektu cyfrowego.

Aby utworzyć dostęp do wybranego rekordu wystarczy skopiować link z paska adresu rekordu bibliograficznego oraz wkleić we wskazane miejsce.