Wymagania współczesnych użytkowników bibliotek wobec stron internetowych prezentujących wiedzę zawartą w katalogach bibliotecznych stały się dziś wyzwaniem dla bibliotekarzy i dostawców oprogramowania bibliotecznego. Czy nowa wersja katalogu WWW systemów SOWA2/MARC21 oraz SOWA SQL, którą Sokrates-software wydał pod koniec 2017 roku sprosta rosnącym wymaganiom tych użytkowników i dopasuje się do wirtualnego świata kultury obrazkowej funkcjonującego w dobie konwergencji mediów? Wszystko wskazuje na to, że tak będzie.
Sztuka elastyczności
W kierunku użytkownika “złowionego w sieci” od lat ewoluuje OPAC systemu SOWA2/MARC21 i SOWA SQL, z którego sukcesywnie eliminowano wszelkie zbędne i “nieelastyczne” elementy utrudniające prezentację wiedzy bibliograficznej na urządzeniach mobilnych.
Nowy styl katalogu OPAC przyniósł przede wszystkim zmiany ważnych detali w interfejsie WWW. Wśród nich jest przyjazne tło biblioteczne i przeźroczyste okienko z informacją o ciasteczkach (cookies), ale też odświeżone ikony okładek zastępczych w rekordach czy stopka prezentująca aktualne logo SOWA OPAC. Wszystko po to, aby jeszcze bardziej poprawić komfort przeglądania katalogu w internecie.
W nowej kolorystycznej i przestrzennej aranżacji ukazana została informacja dotycząca współpracy biblioteki z portalem w.bibliotece.pl, zawierająca listę wiadomości przedstawionych na blogu portalowym.
Piktogramy dostępności i osiągalności egzemplarzy
Wśród najważniejszych zmian w nowej edycji katalogu OPAC znalazły są wizualne ułatwienia dla czytelnika dotyczące dostępności zbiorów. Są to barwne piktogramy zlokalizowane na miniaturach okładek zbiorów lub okładek zastępczych, wskazujące najkorzystniejszą dostępność dokumentu oraz osiągalność poszczególnych egzemplarzy w bibliotece. Informują one o możliwości rezerwacji lub zamówienia dokumentu w OPAC, jego dostępności w czytelni (na miejscu), możliwości pobrania on-line (ebook), nieosiągalności lub statusie niewiadomym w przypadku braku informacji o dostępności egzemplarza (np. w wyniku braku rejestracji egzemplarza w wypożyczalni).
Ikony rodzajów zbiorów
Prócz kolorowych znakowań statusu zbiorów, nowa wersja OPAC dostarcza możliwość prezentowania ikon rodzajów zbiorów. Jest to grupa kilkunastu ikonek wyobrażająca najpopularniejsze klasy dokumentów bibliotecznych. Źródłem wiedzy ikonek są pola formatu MARC21, które po wypełnieniu odpowiedniego deskryptora (380: Forma dzieła) automatycznie generują właściwe symbole graficzne. Rekordy bibliograficzne nie posiadające tego pola mają analizowaną zawartość innych pól w strukturze formatu, m.in. LDR.
Pole 245/h [Typ dokumentu] nie ma wpływu na stosowaną ikonę rodzaju zbiorów i zgodnie z aktualnymi zasadami opracowania zbiorów nie powinno już być uzupełniane [LoC: 245 h Medium – N/A]. Jeśli prezentowana ikona nie jest zgodna z właściwym typem dokumentu i przedstawia inny rodzaj, to korekta opisu winna się opierać jedynie na uzupełnieniu właściwego deskryptora wyrażającego formę dzieła, dostępnego w słowniku dedykowanym dla pól 380 [P] zaimplementowanym w module katalogowania systemu SOWA.
Wśród dostępnych ikon zbiorów znajdują się symbole wskazujące na konkretne nośniki (np. CD, DVD, audiobooki, ebooki, filmy, gry, czasopisma), dlatego ich prezentacja może być konieczna również w modułach: katalogowania i wypożyczalni systemu bibliotecznego. W celu ich udostępnienia wystarczy ustawić odpowiedni parametr w module administracyjnym systemu. Zainteresowanych włączeniem ikon w interfejsie prosimy o kontakt.
Ważne detale
Nowa wersja OPAC przyniosła również drobne usprawnienia na koncie czytelnika (dostęp autoryzowany hasłem). Wśród nowości jest prezentacja miniatur okładek przy opisach dokumentów, natomiast na liście wypożyczonych książek prezentowana jest informacja o innych czytelnikach oczekujących na zwrot pozycji (z podaniem ich liczby).
To nie koniec zmian… W niedalekiej przyszłości konieczne będzie przebudowanie prezentowanych treści w opisach bibliograficznych pod kątem zmian związanych z nowymi zasadami opracowania zbiorów (deskryptory BN).
*) Marshall McLuhan (1911-1980)