3 grudnia 2014 r. w Bibliotece Narodowej w Warszawie odbyło się spotkanie z przedstawicielami producentów i użytkowników oprogramowania bibliotecznego w Polsce, poświęcone koncepcji nowego narzędzia opracowania rzeczowego dokumentów (Deskryptory BN), którego celem jest wyszukiwanie fasetowe w katalogach bibliotecznych. Prace nad przygotowaniem deskryptorów zaprezentował zespół pracowników Biblioteki Narodowej, w skład którego wchodzą przedstawiciele Pracowni Deskryptorów Instytutu Bibliograficznego oraz bibliotekarz systemowy. Spotkaniu przewodniczył dyrektor Tomasz Makowski oraz zastępca dyrektora ds. rozwoju Mikołaj Baliszewski.
W trakcie zebrania przedstawiono ogólne założenia związane z rozpoczęciem prac nad deskryptorami, których uruchomienie opiera się na dostosowaniu obecnego słownictwa, a co za tym idzie wzmocnieniem ilości relacji semantycznych (np. wskazywaniem tematów pokrewnych) – z jednej strony, natomiast z drugiej – z wprowadzeniem zmian w strukturze formatu MARC21.
Zdaniem specjalistów z Biblioteki Narodowej obecny kształt wyszukiwania przedmiotowego jest niedoskonały; potwierdzają to badania prowadzone wśród użytkowników katalogów bibliotecznych online. Statystyki wskazują na znaczny spadek (z 25% do 12% w ciągu 10 lat) wyszukiwania przedmiotowego i dowodzą, że wyszukiwania są odrzucane w obecnie stosowanej formule. W dalszej perspektywie problematyczne mogą być także kwestie techniczne związane z wykorzystaniem kartoteki Języka Haseł Przedmiotowych, gdyż już na obecnym etapie funkcjonowania spowalniają prace systemu bibliotecznego Biblioteki Narodowej.
Wobec powyższego podjęto prace związane z modernizacją serwisów katalogowych i bibliograficznych Biblioteki Narodowej, których efektem jest budowa Kartoteki Deskryptorów wykorzystująca zasób leksykalny JHP BN. Deskryptory BN mają za zadanie odwzorowywać cechy dokumentu stanowiące kategorie informacji tj.: przedmiot dokumentu, treść, zakres chronologiczny, zakres geograficzny i cechy formalne. Deskryptory z poszczególnych klas informacji nie będą łączyły informacji z kilku faset, natomiast centralnym punktem systemu wyszukiwawczego ma być kartoteka wzbogacona o istotne relacje hierarchiczne.
Projekt Biblioteki Narodowej zakłada ustalenie szczegółowych reguł mapowania określonych pól w formacie MARC21 do odpowiednich faset, których wstępnie wyodrębniono pięć (wstępnie scharakteryzowano ich proweniencję). Będzie to wieloetapowa operacja przebudowy dotychczasowych zasobów słownictwa i ustalonych zasad gramatyki, polegająca m.in. na przenoszeniu jednostek leksykalnych z poszczególnych pól i jednocześnie meliorowania informacji w nich zawartych. Pierwszym krokiem będzie likwidacja jednostek pomocniczych (określników) występujących przy hasłach przedmiotowych. Informacje zawarte w tych polach mają być przekształcone w odpowiednie fasety (dosłownie lub w zmienionej formie). Czynność ta spowoduje, że zmodyfikowane pola haseł będą okresowo funkcjonować wraz z fasetami, a właściwe przetwarzanie będzie polegało na analizowaniu i „rozbieraniu” faset z poszczególnych określników. Dąży się także do stworzenia jednej Kartoteki Deskryptorów zawierającej tematy formalne i przedmiotowe.
Ostateczna koncepcja języka deskryptorowego zostanie przedstawiona, zgodnie z zapowiedziami, w pierwszym kwartale 2015 r. Wówczas Biblioteka Narodowa zaplanowała organizację seminarium, na którym będą przedstawione wszystkie założenia projektu, specyfikacja mapowania pól oraz propozycja wdrożenia deskryptorów BN.
W trakcie spotkania poruszono ważną kwestię dostosowania systemów bibliotecznych do proponowanych zmian. W tej kwestii Biblioteka Narodowa oczekuje od producentów oprogramowania bibliotecznego współpracy przy dostosowaniu systemów do nowego narzędzia opracowania rzeczowego dokumentów i deklaruje pełne wsparcie merytoryczne.
Przedstawiciel grupy użytkowników systemów SOWA wyraził chęć do dalszych rozmów ws. koncepcji deskryptorów BN i przekazał stosowne uwagi autorowi systemów bibliotecznych SOWA. Pan Leszek Masadyński (Sokrates-software) jest skłonny do współpracy z Biblioteką Narodową, natomiast system biblioteczny SOWA2/MARC21 jest przygotowany na uruchomienie zaproponowanych rozwiązań.