SowaSQL – Quo Vadis? to temat spotkania zorganizowanego 14 maja 2015 roku w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu. W spotkaniu uczestniczyli bibliotekarze z Opola (Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Miejska Biblioteka Publiczna, Biblioteka Główna Politechniki Opolskiej) i z województwa (Brzeg, Nysa, Kluczbork, Prudnik, Olesno, Strzelce Opolskie,Grodków, Krapkowice).
Celem spotkania było przedstawienie możliwości rozwoju bibliotek, których pracę wspomagają systemy biblioteczne SOWA. Tematykę spotkania zawarto w trzech wystąpieniach.
Pierwsze z nich pt. Sowa w Miejskiej Bibliotece w Opolu przedstawiły: Joanna Raczyńska-Parys i Katarzyna Pawluk, reprezentujące MBP w Opolu. Przypomniały kalendarium komputeryzacji biblioteki, począwszy od roku 1997, gdy zakupiono system SOWA w wersji DOS. Zaprezentowano także statystyki biblioteczne, które ukazują rozwój biblioteki. Wśród nich najbardziej interesujące były te, które dotyczyły wzrostu zarejestrowanych i aktywnych czytelników (od roku 2013), ich odwiedzin w bibliotece, ilości wypożyczeń zbiorów oraz dokonanych operacji zdalnych (prolongat, zamówień, logowań w katalogu OPAC). Pokazano także usługi w katalogu OPAC, tj. zdalny zapis czytelnika do biblioteki, możliwość składania propozycji zakupu przez czytelników, dostęp do zasobów Wolnych Lektur i IBUK Libra. Zaprezentowano także zupełnie nowe możliwości katalogu OPAC oparte na systemie bazodanowym PostgreSQL: dynamiczne wyszukiwanie i autouzupełnianie list rozwijanych, prezentacja najpoczytniejszych książek czy filtry nowej generacji. Na koniec przedstawiono statystyki dot. zasobów IBUK Libra, które ukazują wzrost liczby aktywnych sesji i czasu czytania dokumentów po włączeniu e-booków w katalogu on-line MBP.
Kolejne wystąpienie Katalogi nowej generacji – nowe formy udostępniania zbiorów, wygłoszone przez Wojciecha Kowalewskiego miało na celu zwrócenie uwagi na rolę katalogów internetowych bibliotek oraz e-booków, które w nich zagościły. Przedstawiciel Konsorcjum Bibliotek SOWA starał się przekonać zebranych, że nieuniknionym zjawiskiem towarzyszącym ewolucji internetu są ciągłe zmiany, które przenikają różne dziedziny aktywności. Wśród nich ważne miejsce ma biblioteka i jej użytkownicy. Bramą do biblioteki w XXI w. stał się jednak katalog on-line, który musi ulegać przeobrażeniom i technologicznej ewolucji (nowe formy wyszukiwania i prezentowania informacji oraz dostępu do zbiorów, także elektronicznych). Brak tych zmian może być pierwszym elementem zniechęcenia czytelników do korzystania z usług bibliotecznych, a to może w przyszłości oznaczać „być albo nie być” biblioteki.
Ostatnie wystąpienie System biblioteczny SowaSQL przedstawił Michał Fryska z firmy Sokrates-software. Główny architekt katalogów WWW systemów SOWA, skupił się na ilości danych, które gromadzą biblioteki wykorzystujące oprogramowanie biblioteczne SowaSQL. Wdrożenia systemów bibliografii regionalnej w województwach: podkarpackim, łódzkim czy małopolskim wynoszą aż 240 tys. rekordów dla każdej instalacji. Wybrane biblioteki miejskie w Opolu, Elblągu, Tarnowie, Chełmie czy Krakowie (KBP, ŚBP, PBP) operują ok. 300 tys. rekordów i ponad 450 tys. egzemplarzy. Liczby te uzasadniają coraz większą profesjonalizację technologiczną oprogramowania, pociągającą za sobą ewolucję systemu SOWA w kierunku rozwiązań SQL.
System SowaSQL został przedstawiony i scharakteryzowany z kilku perspektyw, a mianowicie: funkcjonalności (nowe protokoły komunikacyjne: ZED, OAI-PMH), bezpieczeństwa danych (transakcyjność, replikacja danych, skalowalność, architektura) oraz otwartości (PostgreSQL, ElasticSearch). Przedstawiono cykl rozwoju systemu (metodyka, zarządzanie, dokumentacja) oraz nowe, ale wspomniane już wcześniej, funkcje i możliwości katalogu OPAC: szukanie wg słów, sortowanie wg trafności, podpowiedzi fraz z indeksu, wiele grup filtrów (w tym dostępności) oraz rankingi wypożyczeń. Interesująco zapowiada się niedaleka przyszłość SowaSQL, które nakreślił Michał Fryska. Są to m.in. rozwiązania wzbogacające dotychczasowy OPAC: wyszukiwanie proste (jednopolowe); fasetowanie (w kontekście deskryptorów BN nader istotne), serwer zestawień (hurtownia danych) i zagadkowo brzmiące sieciowe usługi, których rys ogólny dopiero nakreślono.
Uzupełnieniem prezentacji o systemie SowaSQL było wystąpienie Leszka Masadyńskiego, który przedstawił plany rozwojowe oprogramowania SOWA2/MARC21. Twórca oprogramowania odniósł się również do planów Biblioteki Narodowej dotyczących koncepcji deskryptorów. Zapewnił zebranych, że systemy SOWA stosujące format katalogowania zbiorów MARC21 są przygotowane na uruchomienie zaproponowanych przez BN rozwiązań, a bibliotekarze uzyskają stosowną pomoc technologiczną w tym zakresie.
Po wystąpieniach odbyła się dyskusja bibliotekarzy, której wnioski służyć będą udoskonalaniu systemów bibliotecznych SOWA. W spotkaniu wzięło udział 40 osób.